Οι Προκλήσεις για την Κοινωνία των Πολιτών
February 2, 2022
Γυναίκες και Κορίτσια στις Επιστήμες
February 22, 2022
Η χαμηλή συμμετοχή των κοριτσιών στην τεχνολογία και στον τομέα των επιστημών είναι ένα θέμα που απασχολεί και την Κύπρο. Ήταν επίσης ένα από τα θέματα που απασχόλησαν την Παγκύπρια Κίνηση Ίσα Δικαιώματα-Ίσες Ευθύνες (ΠΚ ΙΔ-ΙΕ), αμέσως μετά την ίδρυση της. Το 1983 μάλιστα, η Παγκύπρια Κίνηση Ίσα Δικαιώματα-Ίσες Ευθύνες διοργάνωσε σε συνεργασία με την International Αlliance of Women ειδικό σεμινάριο στο οποίο συμμετείχαν 12 ευρωπαϊκές χώρες για να συζητήσουν το θέμα.
Η εφημερίδα της ΠΚ ΙΔ-ΙΕ αναφέρεται στα αποτελέσματα του Σεμιναρίου, κατά τη διάρκεια του οποίου συζητήθηκε το θέμα της συμμετοχής των γυναικών στην Τεχνολογία.
Το 2015, μετά την ψήφιση της Απόφασης του ΟΗΕ για τον εορτασμό της Μέρας για τις Γυναίκες και τα Κορίτσια στις Eπιστήμες, κάποια Εκπαιδευτικά ιδρύματα στην Κύπρο, όπως το Πανεπιστήμιο Frederick και The Cyprus Institute, άρχισαν να γιορτάζουν αυτήν την Μέρα για να συμβάλουν στην παγκόσμια προσπάθεια και να ενθαρρύνουν τα κορίτσια και τις γυναίκες να ακολουθήσουν τον τομέα των Επιστημών. Το «The Cyprus Institute’, μάλιστα, με την ευκαιρία της παγκόσμιας Μέρας, για να ευαισθητοποιήσει τα κορίτσια, ώστε να ακολουθήσουν τον τομέα των επιστημών, διοργάνωσε φέτος, διαδικτυακή εκδήλωση στην οποία γυναίκες που ακολουθούν τον τομέα των επιστημών μίλησαν για το λόγο που αποφάσισαν να επιλέξουν αυτούς τους κλάδους και τις εμπειρίες τους.
Προσπάθειες γίνονται και από την Κυβέρνηση. Στις 11 Φεβρουαρίου, με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Μέρας Γυναικών και Κοριτσιών στην Επιστήμη, υπεγράφη δεκαετής Συμφωνία Συνεργασίας στους τομείς της Επιστήμης και της Τεχνολογίας μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, από τον Υφυπουργό Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, κ. Κυριάκο Κόκκινο, και την Πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Κύπρο, κα Judith Garber. Την υπογραφή της συμφωνίας χαιρέτησε επίσης η κα Erika Olson, Deputy Assistant Secretary στο Γραφείο Ευρωπαϊκών και Ευρασιατικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, η οποία τόνισε ότι «η επιστήμη και η τεχνολογία αποτελούν κινητήριες δυνάμεις για την καινοτομία, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη βελτίωση της ζωής των πολιτών, συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων όπως η κρίση στη δημόσια υγεία και η κλιματική αλλαγή».
Ο κ. Κόκκινος και η κα Olson τόνισαν επίσης την ανάγκη διασφάλισης της ισότιμης πρόσβασης των δύο φύλων στην επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη που τελείται παγκοσμίως, υπογραμμίζοντας πως ο κόσμος μπορεί να επωφεληθεί σημαντικά από τις φρέσκες, μοναδικές προοπτικές και εμπειρίες των γυναικών, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν καταλυτικά στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ ζήτησης και προσφοράς στην αγορά εργασίας στους τομείς αυτούς, και να μετατραπούν σε δυναμικούς μοχλούς καινοτομίας και μετασχηματισμού, αξιοποιώντας τις ευκαιρίες που προκύπτουν από αυτήν τη Συμφωνία.
Στην τελετή μίλησαν, επίσης, δύο διακεκριμένες Κύπριες επιστήμονες, η κα Μαρίνα Προκόπη-Δημητριάδη και η κα Βασιλική Κασσιανίδου, οι οποίες κλήθηκαν να μοιραστούν τις εμπειρίες, τις απόψεις και τις προσδοκίες τους, σχετικά με τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες ως προς την ενασχόλησή τους με την επιστήμη, καθώς και τις εισηγήσεις τους για αξιοποίηση της γυναικείας δυναμικής για ενίσχυση της θέσης της Κύπρου ως περιφερειακού κόμβου επιστήμης, καινοτομίας και τεχνολογίας.
Στιγμιότυπα από την εκδήλωση με την ευκαιρία της υπογραφής της συμφωνίας μεταξύ της κυπριακής κυβέρνησης και των ΗΠΑ, στο Προεδρικό.
Σήμερα παρά το γεγονός ότι κάποια κορίτσια στην Κύπρο, ακολουθούν τους τομείς της Επιστήμης, το ποσοστό συμμετοχής τους παραμένει χαμηλό. Χαμηλό παραμένει και το ποσοστό γυναικών που ασχολούνται στον τομέα των υπολογιστών. Σύμφωνα με πληροφορίες που μας έδωσε η Cyprus Computer Society, ο αριθμός των γυναικών μελών του Συνδέσμου ανέρχεται στο 27%. Μικρότερο είναι και το ποσοστό γυναικών που συμμετέχουν στην Ολυμπιάδα Πληροφορικής και στο διαγωνισμό Cyber Security, ενώ στο διαγωνισμό πληροφορικής και υπολογιστικής σκέψης Bebras που διοργανώνεται ετησίως για μαθητριες/ητες Δ δημοτικού - Γ γυμνασίου, το 45% είναι κορίτσια. Μικρός είναι και ο αριθμός των γυναικών που ακολουθούν την ειδίκευση τους ως προγραμματίστριες. Ο τομέας αυτός σύμφωνα με πληροφορίες που μας έδωσε η Cyprus Computer Society, αναπτύσσεται συνέχεια και η ζήτηση προγραμματιστών αυξάνεται. Γι αυτό τα κορίτσια θα πρέπει να ενημερωθούν ώστε να ακολουθήσουν και αυτόν το επάγγελμα διότι στο μέλλον θα τους δώσει περισσότερες ευκαιρίες εργοδότισης.
Στο άρθρο αυτό συμπεριλαμβάνουμε τις ιστορίες νεαρών κύπριων γυναικών, που ακολούθησαν επαγγέλματα στον τομέα της Επιστήμης και κάποιες μάλιστα διακρίθηκαν, για να ενθαρρύνουμε περισσότερες γυναίκες και κορίτσια να ακολουθήσουν σπουδές στο τομέα των Επιστημών. Η συμμετοχή και η συμβολή τους στον τομέα της έρευνας είναι σημαντική διότι θα έχουν καθοριστικό ρόλο και θα μπορούν, εκ των έσω, να επέμβουν, για να οδηγήσουν την έρευνα σε τομείς που θα ευεργετήσουν την κοινωνία και τους ανθρώπους γενικά.
Η Αρτεμισία Σπύρου, είναι η πρώτη Κύπρια πυρηνική αστροφυσικός «Ξεκίνησα τις σπουδές μου στο τμήμα φυσικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1997. Τέσσερα χρόνια προπτυχιακό, 5,5 χρόνια διδακτορικό στην Αθήνα και από το 2007 είμαι στο Michigan State University. Το διδακτορικό είναι «σπουδές» αλλά όχι με την έννοια που το σκεφτόμαστε, με καθηγητές και μαθητές να διαβάζουν βιβλία. Διαλέγεις ένα πολύ μικρό κομμάτι του πεδίου σου και προσπαθείς να το μελετήσεις και να το εξελίξεις σε βαθμό που δεν το έχει κάνει ποτέ κανένας άλλος. Νέα γνώση. Δεν υπάρχει στα βιβλία. Χτίζεις στην εμπειρία των προηγούμενων, των συνεργατών και μεντόρων σου και προχωράς. Αυτό είναι το ενδιαφέρον για μένα, ότι δεν σταματάω ποτέ να μαθαίνω καινούρια πράγματα.
Είμαι η Ευθυμία Νικήτα και είμαι επίκουρη καθηγήτρια βιοαρχαιολογίας στο Ινστιτούτο Κύπρου. Η βιοαρχαιολογία εξετάζει ανθρώπινα σκελετικά κατάλοιπα από αρχαιολογικές ανασκαφές και μπορεί να μας δώσει στοιχεία για τη ζωή των ανθρώπων στο παρελθόν. Κάποια από τα ερωτήματα στα οποία η βιοαρχαιολογία μπορεί να δώσει απάντηση είναι τα εξής:
• Πώς ήταν η διατροφή στο παρελθόν;
• Από ποιες παθήσεις έπασχαν διαφορετικοί πληθυσμοί;
• Τί μετακινήσεις πληθυσμών ή υπο-ομάδων μπορούμε να εντοπίσουμε;
• Πόσο επίπονες ήταν οι καθημερινές δραστηριότητες που ήταν αναγκαίες για την επιβίωση;
Εξετάζοντας τέτοιου είδους ερωτήματα σε συνάρτηση με το ιστορικό και ευρύτερο αρχαιολογικό πλαίσιο, μπορούμε να συνάγουμε σημαντικά συμπεράσματα για τον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνίες κατά το παρελθόν ήταν δομημένες και προσαρμόστηκαν σε διαφορετικές κοινωνικοπολιτικές συνθήκες.
Επέλεξα να γίνω αρχαιολόγος γιατί είναι ένα επάγγελμα που συνδυάζει ανασκαφή, έρευνα σε βιβλιοθήκες, συνεργασία με πολλά διαφορετικά άτομα και ταξίδια. Η βιοαρχαιολογία με κέρδισε γιατί δίνει φωνή σε ανθρώπους που συχνά παραβλέπονται από τις ιστορικές πηγές, όπως για παράδειγμα, οι γυναίκες, τα παιδιά, ή οι άνθρωποι των μεσαίων και κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων.
Η αρχαιολογία είναι ένας επιστημονικός κλάδος, τον οποίο οι περισσότεροι βρίσκουν γοητευτικό, καθώς ανταποκρίνεται σε μία εγγενή ανάγκη του ανθρώπου να γνωρίζει από πού προέρχεται. Ποιος δεν έχει επισκεφτεί ένα μουσείο ή έναν αρχαιολογικό χώρο, ή δεν έχει θαυμάσει αρχαία μνημεία ενσωματωμένα μέσα σε σύγχρονα αστικά τοπία; Την ίδια στιγμή όμως η ερμηνεία των αρχαιολογικών καταλοίπων είναι εξαιρετικά υποκειμενική και επηρεάζεται από τα βιώματα των αρχαιολόγων. Για παράδειγμα, η λεγόμενη φεμινιστική αρχαιολογία άσκησε σημαντική κριτική στον τρόπο με τον οποίο σύγχρονες δυτικές αντιλήψεις για τον ρόλο των φύλων καθόρισαν την ερμηνεία πολλών όψεων παρελθόντων κοινωνιών. Για αυτό το λόγο είναι αναγκαίο η αρχαιολογική κοινότητα να χαρακτηρίζεται από πλουραλισμό και ίση αντιπροσώπευση ανδρών και γυναικών ώστε να μπορούν να ακουστούν εναλλακτικές ερμηνείες και να πετύχουμε μία πιο ουσιαστική κατανόηση του παρελθόντος.
-Η Δρ. Ευθυμία Νικήτα, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Ερευνητικό Κέντρο Επιστήμης και Τεχνολογίας στην Αρχαιολογία και τον Πολιτισμό (STARC) τιμήθηκε με το διεθνούς κύρους Βραβείο Dan David (Ίδρυμα Dan David Πανεπιστήμιο Τελ Αβίβ)
Ονομάζομαι Μαρία Χρίστου, είμαι Βιολόγος και εργάζομαι ως βοηθός ερευνήτρια στο Κέντρο Αριστείας για την Κλιματική Αλλαγή και την Ατμοσφαιρική Έρευνα, του Ινστιτούτου Κύπρου.
Όταν ήμουν 18 χρονών δεν ήξερα τι ήθελα να σπουδάσω, με ενδιέφεραν πολλά πεδία αλλά το μόνο που ήξερα ότι ήθελα να ασχοληθώ με κάτι δημιουργικό και που να έχει να κάνει με το να λύσω κάποια προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Γι’ αυτό επέλεξα τη Βιολογία, σπούδασα στο ΑΠΘ και αμέσως μετά έκανα μεταπτυχιακό στην Οικολογία και Περιβαλλοντική Διαχείριση στο Πανεπιστήμιο του York γιατί κατάλαβα ότι θέλω να ασχοληθώ περισσότερο με την μελέτη και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
Τελειώνοντας το μεταπτυχιακό μου βρήκα ευκαιρία για να κάνω διδακτορικό με χρηματοδότηση στον τομέα Ζωολογίας στο Βιολογικό του ΑΠΘ σε συνεργασία με το ΕΛΚΕΘΕ στην Αθήνα στην διαχείριση των θαλάσσιων βιολογικών πόρων χρησιμοποιώντας βιοοικονομικά μοντέλα. Τώρα μελετάω πως τα έντομα επηρεάζονται από περιβαλλοντικούς παράγοντες χρησιμοποιώντας μαθηματικά μοντέλα, συλλέγοντας δεδομένα από κουνούπια και περιβαλλοντικά δεδομένα από δορυφόρους. Αυτό που θέλω να επισημάνω, είναι, ότι είναι καλό να δοκιμάζεις συνεχώς πράγματα που σου αρέσουν, ακόμα και αν δεν ξέρεις που αυτά θα σε οδηγήσουν έτσι το ταξίδι της ζωής θα γίνει πιο ενδιαφέρον. Η επιστήμη της Βιολογίας είναι συναρπαστική και σου δίνει άπειρες δυνατότητες!
Χρειαζόμαστε περισσότερα ταλέντα στην επιστήμη, άντρες και γυναίκες. Πιστεύω ότι δεν υπάρχουν αρκετές γυναίκες επιστήμονες και υπήρχαν περιπτώσεις στην καριέρα μου που ήμουν η μοναδική γυναίκα στο εργασιακό μου περιβάλλον και ξεχώριζα για την μεθοδικότητα και την οργάνωση μου. Υπάρχει, ακόμα και σήμερα, ανάγκη εξάλειψης έμφυλων στερεότυπων και κοινωνικών προκαταλήψεων σχετικά με τη συμμετοχή των γυναικών και κοριτσιών στην επιστήμη.
Είναι σημαντικό να υπάρχει ισορροπία στην εκπροσώπηση γυναικών σε επιστημονικές θέσεις καθώς προσωπικά με έχουν εμπνεύσει άλλες γυναίκες και με έχουν στηρίξει σε δυσκολίες που αντιμετώπισα κατά τη διάρκεια των σπουδών μου και στο εργασιακό μου περιβάλλον. Θα πρέπει να ενθαρρύνουμε περισσότερες γυναίκες που θέλουν να ακολουθήσουν καριέρα σε κάποιο επιστημονικό πεδίο γιατί είναι το ίδιο ικανές με τους άντρες ερευνητές και θα πρέπει να γίνουν περισσότερα βήματα για τη χρηματοδότηση των γυναικών, για να μπορέσουν να μείνουν στην επιστήμη, να υπάρχουν ίσες ευκαιρίες στον τομέα της εργοδότησης ερευνητών και να εξαλειφθούν τυχόν μισθολογικά χάσματα.
Η Ελένη Κελίρη-Λοϊζίδου, Διδακτορική φοιτήτρια του Τμήματος Χημικής Μηχανικής του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ), συμπεριλαμβάνεται στη λίστα του περιοδικού Forbes με τους 30 καταξιωμένους νέους για το 2022, που έχουν καταφέρει να διακριθούν σε τομείς όπως είναι η επιστήμη, ο αθλητισμός και η επιχειρηματικότητα.
Η 21χρονη Ελένη Χαρίτωνος ακολουθεί τον κλάδο των μαθηματικών και είναι η πρώτη αναλογική αστροναύτης. Δηλαδή συμμετέχει σε προγράμματα που θα έπρεπε να γίνονται στο διάστημα αλλά επειδή αυτό δεν είναι εφικτό γίνονται στη γη. Η αγάπη της για το διάστημα ήταν κάτι το οποίο ξεκίνησε από πολύ μικρή ηλικία. Έχει πάθος με το διάστημα και κανένα εμπόδιο δεν μπορεί να τη σταματήσει. Στον δρόμο που διάλεξε έχει τη συμπαράσταση των γονιών της.
H Τουρκοκύπρια Deniz Solyali σπούδασε agricultural engineering και με τις ακούραστες προσπάθειες της οργάνωσε τις Τουρκοκύπριες σε μια αγροτική περιοχή της Κύπρου, σε ένα είδος συνεργατισμού, που λειτουργεί με μεγάλη επιτυχία και συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής και στην απασχόληση των Τουρκοκύπριων γυναικών.
