IAW/HAD Parallel Event on the 16th March 2022 at the NGO CSW66 forum
April 28, 2022
Αποτελεσματικό πλαίσιο δημόσιων διαβουλεύσεων και νεολαία
April 29, 2022
Αγαπητές Αναγνώστριες, Αγαπητοί Αναγνώστες
Τον Απρίλιο του 2022 συζητήθηκε στη Βουλή πρόταση για ετοιμασία νόμου που να ρυθμίζει τον τρόπο που διεξάγονται οι δημόσιες διαβουλεύσεις μεταξύ της Κυβέρνησης και της κοινωνίας των πολιτών, με στόχο τη βελτίωση της μεταξύ τους επικοινωνία, τη διαφάνεια και την ετοιμασία αποτελεσματικότερων νόμων και κανονισμών. Η ετοιμασία και ψήφιση ενός τέτοιου νόμου θα επέτρεπε στις μη-κυβερνητικές οργανώσεις και στην κοινωνία των πολιτών, να εμπλέκονται στη λήψη αποφάσεων που τους αφορούν, αλλά και στην ετοιμασία νόμων από το αρχικό στάδιο, για να μην χάνεται πολύτιμος χρόνος σε τροποποιήσεις και ατέρμονες συζητήσεις σχετικά με τις διάφορες προτάσεις.
Επειδή το θέμα αυτό θα απασχολήσει την Κυβέρνηση, τη Βουλή και την κοινωνία των πολιτών στους επόμενους μήνες, θα κάνουμε μια σύντομη ιστορική αναδρομή σχετικά με την εμφάνιση και την πορεία της Δημοκρατίας μέσα από τους αιώνες. Θα αναφερθούμε επίσης στο ρόλο που διαδραμάτισαν οι διανοούμενες και οι διανοούμενοι στην εξέλιξη της.
Η Δημοκρατία είναι το πολίτευμα, όπου η εξουσία πηγάζει από το λαό, ασκείται από τον λαό και υπηρετεί τα συμφέροντα του λαού. Σημαντικό χαρακτηριστικό του δημοκρατικού πολιτεύματος είναι ότι δίδει το δικαίωμα στο λαό να συνέρχεται, να παίρνει το λόγο για να εκφράσει τις απόψεις του σε διάφορα θέματα που απασχολούν την κοινωνία και να συναποφασίζει. Δηλαδή δίδει το δικαίωμα στους πολίτες, που βάσει νόμου έχουν αυτό το πολιτικό δικαίωμα, να συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων μέσω ψηφοφορίας, αλλά αρκετές φορές και μέσω αιτημάτων προς την Κυβέρνηση.
Η λέξη Δημοκρατία αναφέρεται από τον Ηρόδοτο, αλλά χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά γύρω στο 460 και ειδικότερα το 440 πΧ. Συγκεκριμένα η λέξη Δημοκρατία, αναφέρεται στην «Πολιτεία» του Πλάτωνα, και αργότερα στα «Πολιτικά» του Αριστοτέλη. Οι συζητήσεις γύρω από το θέμα «Δημοκρατία» είναι πολλές και το θέμα σοβαρό και πολύπλοκο.
Στο άρθρο αυτό θα αναφερθούμε σε συντομία στις σημαντικότερες θέσεις των φιλοσόφων που ασχολήθηκαν με το θέμα διαχρονικά. Οι δυο φιλόσοφοι της Κλασικής περιόδου, Πλάτωνας και Αριστοτέλης, που ασχολήθηκαν με τον τρόπο που πρέπει να λειτουργεί η Δημοκρατία, σε κάποια σημεία συμφωνούν και σε άλλα διαφωνούν. Ο μεν Πλάτωνας, που έζησε σε μια περίοδο οξυμένης ταξικής πόλης, στην Αθήνα, επεξεργάστηκε ένα σχέδιο που ανταποκρινόταν στα ταξικά συμφέροντα της αριστοκρατίας. Πρότεινε ένα τύπο άμεσης Δημοκρατίας, όπου η συμμετοχή των πολιτών στις αποφάσεις ήταν «καθολική». Δικαίωμα όμως συμμετοχής είχαν μόνο οι Αθηναίοι πολίτες. Η συμμετοχή των ξένων που είχαν εγκατασταθεί στην Αθήνα, είτε ήταν πλούσιοι, είτε ήταν φτωχοί δεν είχαν το δικαίωμα ψήφου. Δικαίωμα ψήφου δεν είχαν επίσης οι γυναίκες και οι δούλοι. Το δε σχέδιο ιδανικού κράτους, που είχε προτείνει ανταποκρινόταν στα συμφέροντα της αριστοκρατίας. Αργότερα ο Αριστοτέλης, υποστηρίζει ότι η Δημοκρατία είναι το πολίτευμα στο οποίο επικρατούν οι απόψεις της πλειοψηφίας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι πολίτες της μειοψηφίας δεν έχουν και αυτοί τα ίδια δικαιώματα. Όμως, υποστηρίζει ότι το δικαίωμα συμμετοχής τους στη λήψη αποφάσεων, οι ενέργειες των πολιτών και τα όρια δράσης τους, καθορίζονται από νόμους. Τα δε όρια αυτά δεν πρέπει να τα υπερβαίνει κανείς, διότι η υπέρμετρη δραστηριότητα (ασυδοσία) του ενός περιορίζει την ελευθερία του άλλου.
Σε ότι αφορά τη συμμετοχή των γυναικών στις δημοκρατικές διαδικασίες, ο Πλάτωνας θεωρεί τη γυναίκα υποδεέστερη και πνευματικά περιορισμένη, λέει η Διοματάρη, και η καλύτερη αρετή γι΄ αυτήν είναι να παραμένει στο σπίτι να φροντίζει τα παιδιά. Αλλά πιστεύει επίσης ότι οι γυναίκες μπορούν να κυβερνήσουν εξίσου καλά με τους άντρες, επειδή η σωφροσύνη, η λογική, η ανδρεία, η αρετή δεν είναι θέμα φύλου, αλλά ψυχής, εκπαίδευσης και μόρφωσης. Στην Ακαδημία του μάλιστα φοιτούν και γυναίκες ντυμένες με ανδρικά ενδύματα. Ο Αριστοτέλης θεωρεί τη γυναίκα υποδεέστερη του άντρα, και πιστεύει ότι σε σχέση μ’ αυτόν κάτι της λείπει, είναι «ατελής άντρας». Γι΄ αυτό τις αποκλείει από τις δημοκρατικές διαδικασίες. Έκτοτε και ακόμα και μέχρι το μέσο του 20ου αιώνα, επικρατεί η άποψη του Αριστοτέλη και η ικανότητα της γυναίκας να συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων, αμφισβητείται από πολλά δημοκρατικά πολιτεύματα και αντιμετωπίζεται με προκατάληψη.
Η Christine de Pizan ετοιμάζει το βιβλίο της Le Livre de la Cité des Dames
Την εποχή του μεσαίωνα η εξουσία βρίσκεται στα χέρια των αριστοκρατών και της εκκλησίας. Όμως οι άνθρωποι των γραμμάτων προβληματίζονται και κάποιοι εκφράζουν τις απόψεις τους. Μια γυναίκα που εκφράζει τι απόψεις της μέσα από το βιβλίο της Le Livre de la Cité des Dames, για τον ρόλο των γυναικών μέσα στην Πόλη, είναι και η Christine de Pizan.
Το 17ο αιώνα εμφανίζεται το Κίνημα του Διαφωτισμού και οι νέοι φιλόσοφοι και οι Εγκυκλοπαιδιστές, αρχίζουν να αμφισβητούν τα πάντα. Το κίνημα ενισχύεται και με την επέκταση της παιδείας και την ίδρυση Ακαδημιών και βιβλιοθηκών.
Συγκέντρωση στο σαλόνι της Μαντάμ Μαρί-Τερέζ Ροντέ Ζοφρέν
Σημαντικό ρόλο την εποχή αυτή, διαδραματίζουν τα φιλολογικά σαλόνια, που διοργανώνονται κάθε βδομάδα από πνευματικές και καλλιεργημένες γυναίκες της αριστοκρατίας. Στις συγκεντρώσεις αυτές, προσκαλούν τους φιλόσοφους και τους επιστήμονες της εποχής για να ανταλλάξουν εμπειρίες και να συζητήσουν όλα τα θέματα που τους απασχολούν. Οι σημαντικότερες συζητήσεις στη Γαλλία, γίνονται στα σαλόνια της Μαντάμ Ζοφρέν (Marie-Thérèse Rodet Geoffrin 1699 - 1777), της Μαρκησίας de Lambert, της Claudine Alexandrine Sophie Guérin de Tencin, της Madame de Staël και άλλων. Μέσα από τις συγκεντρώσεις αυτές, οι διανοούμενες της εποχής, κατάφεραν να προωθήσουν μεταρρυθμίσεις και να διαδώσουν τις φιλοσοφικές απόψεις του Βολταίρου, του Μοντεσκιέ, του Ντιντερό, του Ζαν λε Ροντ ντ' Αλαμπέρ, του Ζαν Ζακ Ρουσό και άλλων. Ο ρόλος των γυναικών αυτών στην προώθηση μεταρρυθμίσεων ήταν καθοριστικός.
Η Μαρί-Τερέζ Ροντέ Ζοφρέν
(Marie-Thérèse Rodet Geoffrin 1699 - 1777)
La marquise de Lambert
Claudine Alexandrine Sophie Guérin de Tencin
Η Germaine de Staël
Marie de Vichy-Chamrond, marquise du Deffand
Σε ό,τι αφορά τη Δημοκρατία και τον τρόπο διακυβέρνησης ο Μοντεσκιέ προωθούσε την ιδέα του διαχωρισμού των εξουσιών, και στο έργο του, Πνεύμα των Νόμων συμπεριέλαβε και μία τρίτη εξουσία, τη δικαστική. Ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ, διατύπωσε τη θεωρία του Κοινωνικού Συμβολαίου, προτρέποντας τη δημιουργία μιας Ευρώπης που θα υποστήριζε τα δικαιώματα του ανθρώπου. Ο Βολταίρος επιτίθεται στην εκκλησία και αργότερα επηρεασμένος από τα έργα του Τζων Λοκ, που είχε καθορίσει το διαχωρισμό των εξουσιών, της εκτελεστικής και της νομοθετικής, προωθεί παρόμοιες ιδέες. Μέσα από τις συζητήσεις αυτές η Δημοκρατία άρχισε να γίνεται αποδεχτή στην Αγγλία και σταδιακά άρχισε να ενσωματώνεται στο αγγλικό πολιτικό σύστημα.
Την εποχή αυτή στη Γαλλία η κοινωνία είναι χωρισμένη σε τρεις τάξεις: την αριστοκρατία, και τον κλήρο που κατείχαν σημαντικά προνόμια και την τρίτη τάξη. Με την ανάπτυξη του εμπορίου, αναπτύσσεται και μια νέα τάξη, η αστική τάξη, που επιθυμούσε ελευθερία στον οικονομικό τομέα και μεγαλύτερο μερίδιο στην εξουσία. Το δικαστικό σύστημα που ήταν απαρχαιωμένο, έπρεπε και αυτό να εκσυγχρονισθεί.
Στο τέλος του 17ου αιώνα και στις αρχές του 18ο αιώνα το κίνημα του διαφωτισμού, που προετοίμασε τη Αμερικανική και αργότερα τη Γαλλική επανάσταση, απαιτούσε κατάργηση της μοναρχίας και την ανάληψη διακυβέρνησης από πολιτικούς αντιπροσώπους, εκλεγμένους από μερίδα του λαού που σύμφωνα με τους νόμους, θα είχε το δικαίωμα ψήφου. Αυτοί οι αντιπρόσωποι θα ήταν συνδεδεμένοι με ανταγωνιζόμενα συμφέροντα και αντιλήψεις στο εσωτερικό της κοινωνίας και με τα αντίστοιχα πολιτικά κόμματα, καθώς και τα εθνικιστικά κινήματα, που εμφανίζονται το 19ο αιώνα.
Καθ' όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα, κάτω από την πίεση εθνικιστικών, σοσιαλιστικών, φεμινιστικών και άλλων κινημάτων, το δικαίωμα ψήφου για ανάδειξη αντιπροσώπων επεκτάθηκε σταδιακά σχεδόν στο σύνολο του πληθυσμού, με την κατάργηση περιορισμών κατώτατου ορίου εισοδήματος, φύλου, καταγωγής και άλλων. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν η αντιπροσωπευτική σύνθεση που επικράτησε κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα στον δυτικό κόσμο και καλείται σήμερα φιλελεύθερη δημοκρατία .
Σήμερα, τα κράτη του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού, συνήθως, όταν μιλούν για δημοκρατία εννοούν τη Φιλελεύθερη (Αστική) Δημοκρατία, που θεωρείται ο κυριότερος τύπος Δημοκρατίας της εποχής μας.
• Κοινοβουλευτική Δημοκρατία (Βασιλευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία και Προεδρευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία)
• Προεδρική Δημοκρατία
• Ημιπροεδρική Δημοκρατία
Όμως η φιλελεύθερη Δημοκρατία είναι μόνο ένας τύπος δημοκρατίας. Υπάρχουν κι άλλοι τύποι δημοκρατίας, όπως η Λαϊκή, η Συμμετοχική και η Άμεση.
Αναμφίβολα, το Δημοκρατικό πολίτευμα είναι το καλύτερο πολίτευμα που υπάρχει σήμερα, διότι επιτρέπει στους πολίτες αρκετές ελευθερίες. Όμως πολλές φορές οι ελευθερίες αυτές περιορίζονται από τους πατριαρχικούς θεσμούς και ταυτόχρονα περιορίζουν τα δικαιώματα των πολιτών και κυρίως των γυναικών, που λόγω των πατριαρχικών δομών που προωθούν, αντιμετωπίζουν δυσκολίες και δεν εκπροσωπούνται ικανοποιητικά σε θέσεις λήψεως αποφάσεων. Επιπλέον, λόγω της αδιαφάνειας η κοινωνία των πολιτών δεν έχει πάντα όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για να αντιδράσει κατάλληλα.
Ο χάρτης παρουσιάζει το είδος δημοκρατίας που ισχύσει στις διάφορες χώρες του πλανήτη
Παρά το γεγονός ότι το δημοκρατικό πολίτευμα είναι το καλύτερο που υπάρχει σήμερα, ο τρόπος με τον οποίο αναπτύχθηκε και εξελίχθηκε, επέτρεψε την αδιαφάνεια στη λήψη αποφάσεων, τη διαφθορά, την ατιμωρησία και τον αποκλεισμό ομάδων πληθυσμού. Γενικά επικρατούν οι αντιφάσεις και παρατηρείται μια κατάχρηση της δημοκρατίας, προς όφελος των ισχυρών, είτε αυτοί είναι οι αξιωματούχοι και κυβερνήσεις είτε είναι οι πολυεθνικές που ελέγχουν τα μεγάλα συμφέροντα. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η πολυπλοκότητα των προβλημάτων που απαιτούν εξιδεικευμένη αντιμετώπιση και δεν μπορούν εκλεγμένοι του λαού να γνωρίζουν όλες τις πτυχές των προβλημάτων που εμφανίζονται, διότι απαιτείται συγκεκριμένη γνώση.
Σήμερα το θέμα της Δημοκρατίας και πως η Δημοκρατία πρέπει να λειτουργεί απασχολεί μια μεγάλη μερίδα πολιτών και ερευνητών, ιδιαίτερα τις γυναίκες ερευνήτριες, που δεν είχαν την ευκαιρία να συμμετέχουν στη διαδικασία διαμόρφωσης της υπάρχουσας Δημοκρατίας. Απασχολεί επίσης τα γυναικεία κινήματα και τις γυναίκες φιλοσόφους, που προβάλλουν τις δικές τους θέσεις σχετικά με το τι, οι ίδιες πιστεύουν ότι πρέπει να συμπεριλαμβάνει η «Δημοκρατία» πως πρέπει να λειτουργεί και τι είδος ηγέτιδες και ηγέτες θέλουν.
Σήμερα οι νέες ερευνήτριες και ερευνητές προωθούν αλλαγές με στόχο να εκσυγχρονίσουν τη Δημοκρατία και τους θεσμούς της, ώστε να λειτουργεί με διαφάνεια και δικαιοσύνη προς όφελος όλων των πολιτών και να μπορεί να αντιμετωπίσει καλύτερα τα πολύπλοκα κοινωνικά προβλήματα, με τη συμμετοχή και συνεργασία όλων, πολίτιδων και πολιτών.
Όμως η αναδιαμόρφωση και βελτίωση της Δημοκρατίας και η κατάργηση των πατριαρχικών θεσμών που τη στηρίζουν δεν είναι εύκολη υπόθεση. Χρειάζεται να γίνουν μελετημένα και σταθερά βήματα με τη συμμετοχή γυναικών και ανδρών. Η δε διαδικασία θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη σοβαρά το γενικό κοινωνικό όφελος, τη διάσταση φύλου και την πολυπλοκότητα των θεμάτων που απασχολούν την κοινωνία. Κυρίως όμως θα πρέπει να καλλιεργηθεί συστηματικά το έδαφος, μέσω συγκεκριμένων δράσεων, ώστε οι νέες απόψεις για το είδος της νέας Δημοκρατίας που θέλουμε, να γίνουν κατανοητές και αποδεκτές το συντομότερο δυνατό. Ένα από τα μέσα που προωθούνται προς αυτήν την κατεύθυνση είναι και οι ανοικτές διαβουλεύσεις με την κοινωνία πολίτιδων και πολιτών που προωθείται από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, την ΕΕ και τα κράτη μέλη. Το θέμα αυτό όπως ήδη αναφέραμε αρχίζει να συζητείται και στην Κύπρο. Εμείς συμμετέχουμε σε αυτήν τη διαδικασία, παρακολουθούμε και προτείνουμε εισηγήσεις.
Τι είναι η Διαβούλευση
Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ, 2006) ορίζει ότι η Διαβούλευση: “Περιλαμβάνει την ενεργό αναζήτηση των απόψεων από ομάδες που επηρεάζονται από το υπό διαβούλευση θέμα. Πρόκειται για μια αμφίδρομη ροή πληροφορίας η οποία μπορεί να λάβει χώρα καθ' οποιοδήποτε στάδιο νομοθετικών εργασιών, από την ταυτοποίηση του προβλήματος ως την αξιολόγηση της υπάρχουσας νομοθεσίας. Η διαβούλευση διακρίνεται από τη συνεχή τάση για συλλογή πληροφορίας με στόχο τη διευκόλυνση της κατάρτισης νομοθεσίας καλύτερης ποιότητας”.
Σύμφωνα με τον οδηγό που ετοίμασε η Κυβέρνηση, η Διαβούλευση είναι μια διαδικασία μέσω της οποίας τα εμπλεκόμενα και επηρεαζόμενα μέρη από την προτιθέμενη εφαρμογή μίας νέας πολιτικής, είτε είναι πολίτιδες/πολίτες, είτε επιχειρήσεις ή άλλα οργανωμένα σύνολα, μπορούν να συμβάλουν στη χάραξη της εν λόγω πολιτικής εκφράζοντας τις απόψεις και εισηγήσεις τους, στη βάση σχετικών προτάσεων ή και επιλογών που τους παρουσιάζονται από την αρμόδια για το υπό εξέταση θέμα αρχή του Κράτους.
Μέσα από τη Διαβούλευση, επιδιώκεται η συγκέντρωση, καταγραφή και αξιοποίηση απόψεων, πληροφοριών, εμπειριών και εισηγήσεων από τα εκάστοτε ενδιαφερόμενα μέρη σε σχέση με το θέμα που βρίσκεται υπό εξέταση, στο πλαίσιο σύνταξης νέας νομοθεσίας. Στη διαδικασία της Διαβούλευσης θα πρέπει να λαμβάνουν μέρος τόσο οι κρατικές υπηρεσίες που εμπλέκονται στο σχεδιασμό και την εφαρμογή του υπό εξέταση θέματος (νομοθετήματος), όσο και τα ενδιαφερόμενα μέρη που επηρεάζονται είτε άμεσα είτε έμμεσα από την εφαρμογή του.
Σύμφωνα με τον οδηγό η διαβούλευση θα πρέπει να διέπεται από 4 βασικές αρχές
-τη συμμετοχικότητα
-τη διαφάνεια
-την αποτελεσματικότητα
-τη συνοχή
Τα πιο πάνω επιτυγχάνονται μέσω:
- του προσδιορισμού των αναμενόμενων επιπτώσεων καθώς και πρακτικών προβλημάτων που ενδέχεται να προκύψουν από την εφαρμογή της επιδιωκόμενης πολιτικής, η εκ των προτέρων γνώση των οποίων είναι ιδιαίτερα σημαντική για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό της απαιτούμενης νομοθετικής ρύθμισης
- της εισαγωγής στη συζήτηση επί του εξεταζόμενου νομοσχεδίου πρόσθετης τεχνογνωσίας, νέων προοπτικών και ιδεών για εναλλακτικές ρυθμίσεις, οι οποίες ενδεχομένως να οδηγούν σε ένα πιο αποτελεσματικό σχεδιασμό
- της παροχής πληροφόρησης και βοήθειας στις ρυθμιστικές αρχές για σκοπούς αποφυγής ανεπιθύμητων αλληλεπιδράσεων με άλλες νομοθετικές ρυθμίσεις αλλά και εξισορρόπησης τυχόν αντικρουόμενων συμφερόντων και επιδράσεων από την εφαρμογή της προτεινόμενης ρύθμισης
- του προσδιορισμού και της συμπερίληψης όλων των εμπλεκόμενων φορέων, στη διαδικασία για σκοπούς βελτίωσης της διαφάνειας και ενίσχυσης της εμπιστοσύνης τόσο στη διαδικασία όσο και στους θεσμούς, κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα την καλύτερη ποιότητα και την ελαχιστοποίηση της όποιας αντίδρασης μπορεί να προκύψει σε σχέση με την προωθούμενη νομοθετική ρύθμιση.
Κύριο μέλημα κατά τη διεξαγωγή της Διαβούλευσης θα πρέπει να είναι η επιδίωξη μιας όσο το δυνατό πιο ευρείας και κυρίως εποικοδομητικής αλληλεπίδρασης μεταξύ των αρμόδιων αρχών που θα διαμορφώσουν τη νομοθετική πρόταση και των ενδιαφερόμενων μερών που θα επηρεαστούν από την εφαρμογή της.
Κλείνοντας προσωρινά το κεφάλαιο αυτό το Ίδρυμα ΦΗΜΟΝΟΗ πιστεύει ότι για να είναι μια διαβούλευση αποτελεσματική πρέπει προτού αρχίσει η διαβούλευση να καθορισθεί ο λόγος που χρειάζεται να προωθηθεί ο συγκεκριμένος νόμος ή να παρθούν τα συγκεκριμένα μέτρα και να επεξηγηθεί πως θα ωφελήσει το κοινωνικό σύνολο. Θα πρέπει επίσης να δοθούν όλες οι πληροφορίες σχετικά με το θέμα καθώς και πληροφορίες για τα υπέρ και τα κατά ώστε να ενημερωθούν κατάλληλα οι πολίτιδες και πολίτες που θα συμμετέχουν στη διαβούλευση. Σημαντικό είναι επίσης να αρχίσει η διαβούλευση στο αρχικό στάδιο για να επιτυγχάνεται μια σχετική ομοφωνία από την αρχή, ώστε να μην χρειάζονται ατέρμονες συζητήσεις για τροποποιήσεις.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η διαβούλευση με την κοινωνία των πολίτιδων/πολιτών είναι μια αρχή για την επαναφορά της Δημοκρατίας στο σημείο που της αρμόζει. Περιμένουμε να δούμε πως θα εξελιχθεί ο θεσμός αυτός και πως εμείς θα βοηθήσουμε ώστε να παίρνονται οι καλύτερες αποφάσεις. Η ενεργότερη εμπλοκή των νεανίδων/νέων μας είναι σημαντική και θέλουμε να τους δώσουμε το βήμα και να ακούμε και τις δικές τους απόψεις. Απόψεις αναμένουμε να ακούσουμε και από τις γυναίκες που μέχρι σήμερα δεν είχαν την ευκαιρία να συμμετέχουν ικανοποιητικά στις συζητήσεις που αφορούν το μέλλον της Κύπρου και της κοινωνίας μας γενικότερα.
Το ίδρυμα ΦΗΜΟΝΟΗ και η εφημερίδα «η άποψη μας» θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε και να πιέζουμε για μεταρρυθμίσεις με στόχο την δημιουργία μιας πραγματικής και συμμετοχικής Δημοκρατίας, που στόχο έχει
την διαφάνεια, την ισότητα, τη δικαιοσύνη και την πάταξη της διαφθοράς.
Το θέμα της αναδιαμόρφωσης της Δημοκρατίας, είναι πολύπλοκο και η συζήτηση για το πως θα πρέπει να εξελιχθεί συνεχίζεται. Εμείς στην Κύπρο θα συνεχίσουμε να πιέζουμε για μια πραγματική Δημοκρατία. Θα σας ενημερώνουμε για τις εξελίξεις και θα δημοσιεύουμε τις απόψεις σας.
