Χαιρετίζουμε την απόφαση της Κυβέρνησης να προχωρήσει στην ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στις κυβερνητικές υπηρεσίες. Περιμένουμε να πληροφορηθούμε πιο είναι το επόμενο στάδιο, μετά την υπογραφή συμφωνίας με την ΕΕ.

Μεγάλη επιτυχία σημείωσε το «Ευρωπαϊκό Συνέδριο Έμφυλου Προϋπολογισμό: Επιτυχίες, Προκλήσεις, Μελλοντικά Βήματα» που διοργάνωσε η Κυπριακή Πλατφόρμα Έμφυλου Προϋπολογισμού, στη Λευκωσία τον περασμένο Φεβρουάριο.

Σκοπός του συνεδρίου ήταν να δώσει την ευκαιρία στις χώρες που συμμετείχαν να  μιλήσουν για τις επιτυχίες και τις προκλήσεις που είχαν στη χώρα τους σχετικά με τον έμφυλο προϋπολογισμό, να συμβάλει στην ανταλλαγή εμπειρογνωμοσύνης, να συζητηθούν οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται και να βελτιωθούν ώστε να εξετασθεί αν μπορούν να χρησιμοποιηθούν κοινά εργαλεία σε όλη την Ευρώπη. Σε ότι αφορά την Κύπρο οι κυριότεροι σκοποί ήταν να δοθεί η ευκαιρία να πληροφορηθούμε το γίνεται στις άλλες χώρες, να βελτιωθεί η εμπειρογνωμοσύνη που έχουμε στην Κύπρο, να συμπεριληφθεί η Κύπρο στις χώρες που προωθούν τον έμφυλο προϋπολογισμό, να δοθεί η ευκαιρία στην Κύπρο να συμμετέχει στην ευρωπαϊκή συζήτηση του έμφυλου προϋπολογισμού ως ισότιμο και ισάξιο μέλος.

Στο συνέδριο, οικονομολόγοι από 21 χώρες, 26 ομιλήτριες και ομιλητές, εκπρόσωποι των Ηνωμένων Εθνών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης(DG for Structural Reform Support), Βουλεύτρια του Ευρωκοινοβουλίου, του Organisation for Economic Co-operation and Development (ΟΟΣΑ) και του EIGE και πέραν των 200 συνέδρων από την κυβέρνηση, τον  ιδιωτικό τομέα και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις πληροφορήθηκαν για τις επιτυχίες και τις προκλήσεις που συνάντησε αυτή η μεταρρύθμιση στις διάφορες χώρες, πληροφορήθηκαν για τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την ενσωμάτωση του έμφυλου προϋπολογισμού  και συζήτησαν μέτρα για να προωθήσουν όλες μαζί αυτήν την σημαντική μεταρρύθμιση.

Καλωσορίζοντας τους συνέδρους η συντονίστρια της Κυπριακής πλατφόρμας, Μαίρη Πύργου  ανάφερε ότι η διοργάνωση του συνεδρίου δεν ήταν εύκολη λόγω του ότι το θέμα αυτό είναι πολύ πρωτοποριακό, και έπρεπε να αντιμετωπιστούν πολλές οργανωτικές και οικονομικές προκλήσεις. Όμως επειδή γνωρίζουμε τα οφέλη που θα προκύψουν από την μεταρρύθμιση αυτή προχωρήσαμε ακάθεκτες και πετύχαμε όλους τους στόχους του συνεδρίου. Ανάφερε επίσης ότι μέχρι σήμερα επικρατεί η άποψη ότι τα οικονομικά του κράτους είναι ανδρική υπόθεση και οι γυναίκες δεν μπορούν να εμπλακούν σε αυτά, δεν ζητείται η άποψη τους και στις ελάχιστες περιπτώσεις που τους επιτρέπεται να εκφράσουν άποψη, η άποψη τους και οι ανάγκες τους αγνοούνται. Η Κυπριακή Πλατφόρμα είπε, διαμήνυσε πριν ένα χρόνο και διαμηνύει και σήμερα, ότι αυτό τώρα θα αλλάξει. Οι γυναίκες της Κύπρου δεν θα ανεχτούν πλέον να αγνοούνται και ότι πλέον θα έχουμε άποψη σε ότι αφορά τη διαχείριση των οικονομικών και άλλων πόρων της χώρας, θα ζητούμε να μάθουμε που πηγαίνουν οι πόροι, γιατί πηγαίνουν στους συγκεκριμένους τομείς, ποιες/οι επωφελούνται και πως επωφελούνται και γενικά πως επωφελείται η κοινωνία. Θα ζητούμε επίσης να μαθαίνουμε πως ενδυναμώνονται οι πολίτιδες και οι πολίτες με τα οικονομικά μέτρα που παίρνονται. Η πλατφόρμα είπε θα είναι εδώ, θα ρωτά και θα περιμένει να παίρνει απαντήσεις, σχετικά με τον τρόπο που διανέμονται οι κρατικοί πόροι και αν αυτοί διανέμονται με ένα δίκαιο, χρήσιμο και επωφελή για όλους τρόπο. Θα είμαστε εδώ για να βεβαιωνόμαστε ότι υπάρχει διαφάνεια, λογοδοσία, υπευθυνότητα χρηστή διοίκηση ώστε να αποφεύγεται η σπατάλη από μη καλά προγραμματισμένες ενέργειες, και να περιορίζεται η διαφθορά. Ταυτόχρονα θα υπογραμμίζουμε τη σημασία της απλήρωτης εργασίας που επηρεάζει κυρίως τις γυναίκες και τις εμποδίζει να προσφέρουν ικανοποιητικά στην ανάπτυξη. Όμως για να επιτευχθούν αυτά χρειάζονται οικονομικοί πόροι. Γι αυτό οι κυβερνήσεις πρέπει πλέον να σταματήσουν να μιλούν και να αρχίζουν να πληρώνουν, ώστε να γίνουν ουσιαστικές και αποτελεσματικές μεταρρυθμίσεις.

Στην ομιλία της η πρόεδρος της Βουλής κυρία Αννίτα Δημητρίου ανάφερε ότι χαιρετίζει ιδιαίτερα την συνεχώς αυξανόμενη υπεράσπιση και προώθηση της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου από τις μη-κυβερνητικές οργανώσεις, τις φεμινιστικές δεξαμενές σκέψης   και τις ομάδες, που ασχολούνται με τα δικαιώματα των γυναικών στη χώρα μας και στην Ευρώπη και που πιέζουν για περισσότερη λογοδοσία και διαφάνεια στη διαδικασία της ετοιμασίας του προϋπολογισμού. Γι αυτό, είπε, συγχαίρω την Κυπριακή Πλατφόρμα Εμφυλου Προϋπολογισμού που διοργάνωσε αυτό το Συνέδριο  με στόχο να καλέσει όλες/ους σε μια κοινή προσπάθεια για να συζητήσουν επιτυχίες και προκλήσεις, καθώς και τα μελλοντικά βήματα. Σαν Βουλή των Αντιπροσώπων έχουμε κάνει πολλά. Κατορθώσαμε να εξασφαλίσουμε την παρουσία  των λειτουργών που ασχολούνται με το θέμα ισότητας στα διάφορα υπουργεία και προσπαθούμε να εφαρμόσουμε πολιτικές.  Όμως πρέπει να κάνουμε περισσότερα, διότι πρέπει να δείξουμε ότι η ανταπόκριση αυτή σχετίζεται με την δημοκρατία. Και  παρά τα μέτρα που προωθούνται όλες και όλοι πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες μας και θα πρέπει να κάνουμε περισσότερα για να εξασφαλισθεί  η αντιπροσώπευση των γυναικών σε όλες τις βαθμίδες λήψεως αποφάσεων

Στη δική της ομιλία η Επίτροπος Ισότητας Φύλων κ Τζόζη Χριστοδούλου ανάφερε ότι η Κυπριακή Κυβέρνηση έχει θέσει το θέμα της ισότητας ψηλά  και από το Μάρτιο του 2023 εργάζονται για να δημιουργήσουν συγκυρίες και συνεργασίες με στόχο την ετοιμασία στοχευμένων  πολιτικών φύλου. Υπάρχουν ακόμα πολλά να γίνουν για να εξασφαλισθεί ότι οι γυναίκες είναι ίσα μέλη της κοινωνίας. Η κυβέρνηση ήδη προχώρησε και έχει αρχίσει την υλοποίηση ουσιαστικών δράσεων. Διόρισε λειτουργούς ισότητας  και μια διυπουργική επιτροπή που προεδρεύεται από την Επίτροπο Ισότητας. Επίσης το Γραφείο της Επιτρόπου αναγνωρίζει την ανάγκη ενσωμάτωσης του φύλου και προωθεί στρατηγική σε συνεργασία με υπουργεία και υφυπουργεία. Το εθνικό πρόγραμμα δράσης που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο και μπήκε σε εφαρμογή από τον Ιανουάριο του 2024 συμπεριλαμβάνει πολλές δράσεις και πολιτικές που θα υλοποιήσει η κυβέρνηση στα επόμενα 3 χρόνια. Η νέα στρατηγική σκοπεύει να εφαρμόσει τη διάσταση του φύλου σε όλες τις πολιτικές. Ο έμφυλος προϋπολογισμός είναι μια από τις πιο σημαντικές πτυχές της νέας στρατηγικής. Και η κυβέρνηση έχει ήδη υποβάλει αίτηση για τεχνική υποστήριξη από το Directorate-General for Structural Reform Support of the European Commission. Η υλοποίηση αυτής της μεταρρύθμισης αναμένεται να είναι σημαντικής σημασίας για την επίτευξή της ενσωμάτωσης του φύλου στη χώρα μας. Η μεταρρύθμιση που προβλέπει ο έμφυλος προϋπολογισμός μαζί με τις νέες διαρθρωτικές προσπάθειες και την οριζόντια ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου θα συμβάλει στο κλείσιμο του χάσματος των ανισοτήτων μεταξύ των φύλων.

Μεγάλο ενδιαφέρον προκάλεσε μεταξύ των ξένων συνέδρων και η παρουσία και η ομιλία του Γενικού Ελεγκτή που ανάφερε μεταξύ άλλων ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία έχει ήδη αρχίσει ένα πιλοτικό πρόγραμμα, το πρώτο που γίνεται στην Κύπρο με στόχο να ενημερωθούν οι λειτουργοί για την μεταρρύθμιση αυτή αλλά και τα νέα αναλυτικά εργαλεία που προωθούνται.

Στην κεντρική ομιλία η Diane Elson, Ομότιμη Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Έσεξ, επεσήμανε ότι, εάν δεν επιτυγχάνονται οι στόχοι για την ισότητα των φύλων, οι προϋπολογισμοί πρέπει να αναθεωρηθούν για να αλλάξουν την κατάσταση. «Η ανάλυση του φύλου των προϋπολογισμών είναι σημαντική διότι προωθεί μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, διαφάνεια και λογοδοσία στα δημόσια οικονομικά». «Υπάρχει σήμερα μια ποικιλία εργαλείων και διαδικασιών για την υλοποίηση της ανάλυσης του έμφυλου προϋπολογισμού, από τα οποία θα πρέπει κανείς να επιλέξει ανάλογα με το πλαίσιο και τους στόχους»,  Ένα βασικό ερώτημα που πρέπει να τεθεί, είπε, είναι αν ο τρόπος με τον οποίο η Κυβέρνηση συγκεντρώνει και ξοδεύει χρήματα μειώνει την ανισότητα των φύλων, την αυξάνει ή την αφήνει αμετάβλητη.» «Η ανάλυση του έμφυλου προϋπολογισμού δίνει τη δυνατότητα στις Κυβερνήσεις να σχεδιάσουν μεταρρυθμίσεις ισότητας των φύλων στον Φόρο Προσωπικού Εισοδήματος και να διαθέσουν χρηματοδότηση σε δημόσιες υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στο φύλο, οι οποίες λαμβάνουν υπ’ όψιν ότι οι γυναίκες κάνουν περισσότερη απλήρωτη εργασία φροντίδας από τους άνδρες». Επεσήμανε, επίσης ότι ο έμφυλος προϋπολογισμός δίνει τη δυνατότητα στις Κυβερνήσεις να κατανοήσουν ότι οι δαπάνες για την παροχή υπηρεσιών φροντίδας για την ισότητα των φύλων δεν είναι κόστος αλλά επένδυση. Εναπόκειται στις Κυβερνήσεις, είπε, να χρησιμοποιήσουν την ανάλυση για να βελτιώσουν τους προϋπολογισμούς τους».

Η Κυπριακή Πλατφόρμα έμφυλου προϋπολογισμού με ιδιαίτερη ικανοποίηση ανακοινώνει ότι όλοι οι στόχοι του συνεδρίου επιτευχθήκαν και από σήμερα η Κύπρος, συμμετέχει ισότιμα στην ευρωπαϊκή ομάδα που συζητά τα μελλοντικά μέτρα για αυτήν την μεταρρύθμιση. Σε ότι αφορά την Κύπρο θα συνεχίσει να διοργανώνει εκπαιδευτικά σεμινάρια και πιλοτικά προγράμματα όπως αυτό που άρχισε στην Ελεγκτική Υπηρεσία, με στόχο την επίσπευση της ενσωμάτωσης του έμφυλου προϋπολογισμού και είναι πάντα έτοιμη να συνεργαστεί με την κυβέρνηση για καλύτερα και διαχρονικά αποτελέσματα.

In her welcome speech Mary Pyrgos said that organising this conference was a great challenge for us. It was not easy. We did not have any information on what was happening in Europe and the European union and we did not know who could help us. We did not have the knowledge and the financial support to proceed. We only had the will, / the determination / and the perseverance to make it happen because we felt that this would benefit us in Cyprus but also it would benefit our European participants.

For many years and even today, it was and it is still believed by many, that financial issues is a domain exclusively for men and more precisely of men who are close to the elit. The needs of the less privileged groups but especially Women, were and are still ignored. Women were kept away from decision making for years, they were kept away from decisions related to the distribution of government funds and their opinion was ignored. Therefor their needs were not considered important enough, by the patriarchal elit to be included in the planning of the budget.

A year ago this changed. We declared then and we declare now that the women of Cyprus will not accept any more to be ignored. We declare that we want to have a say as to where the resources of the country go, why they go at certain sectors and projects, who benefits from them, how they benefit and how the society in general will be benefited. We also want to know how the resources of the country help in empowering the citizens.

The Cyprus Platform will be here, will ask questions, will check and will make sure that the resources of the country are spend in a more just, appropriate and useful way.

We are going to make sure that there is transparency, accountability and responsible and  good governance in order to prevent loses from irresponsible and not well-planned activities and to prevent and eliminate corruption. We strongly believe that this will be achieved by gender mainstreaming and gender budgeting, which will promote gender equality, by paying attention to revenue raising and spending of government finances. At the same time we shall keep underlining the importance of the unpaid and invisible work that is done mainly by women and demand reforms to solve this injustice, which prevents women to participate fully in development.

Reforms are necessary and the time has come to stop focusing on the special spending programs, and tax measures that have been used until today and to microikonomiks, that were proven unsuccessful.

In this endeavor the Cyprus gender budgeting platform is ready to work and assist the government to proceed with this reform, in any way that it is needed, because we believe that gender-responsive planning and budgeting is being recognized as a catalyst for achieving the 2030 Agenda as a whole, but also the SDG 5 on gender equality, but most importantly because it will help all the citizens, achieve the development goals that we aspire.