Το Σεπτέμβριο του 2015, τα 193 κράτη Μέλη του ΟΗΕ ψήφισαν τη Ατζέντα 2030, για την Βιώσιμη Ανάπτυξη(ΣΒΑ). Η Ατζέντα 2030 Βιώσιμης Ανάπτυξης, συμπεριλαμβάνει τους 17 Πυλώνες Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ), καθώς και τους 169 ειδικότερους στόχους τους και ζητά από τα κράτη μέλη να προωθήσουν μέτρα για την προώθηση τους.

Οι 17 Πυλώνες Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ), αναφέρονται στις παγκόσμιες προκλήσεις που απασχολούν την κοινωνία σήμερα και ειδικότερα, στους τομείς της οικονομίας, της κοινωνίας, του περιβάλλοντος και της διακυβέρνησης. Απώτερος στόχος είναι η δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου χωρίς φτώχεια, πείνα και ανισότητες - ενός κόσμου με αξιοπρεπή εργασία και καλή εκπαίδευση, χωρίς την απειλή της κλιματικής αλλαγής, που μέσα από τις Αρχές της Βιώσιμης Ανάπτυξης, θα εξασφαλίζει μια καλύτερη ζωή για τη σημερινή κοινωνία αλλά ταυτόχρονα θα μεριμνά και για τις ανάγκες των μελλοντικών γενεών.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ οι 17 πυλώνες Βιώσιμης ή Αειφόρου Ανάπτυξης είναι
1. Μηδενική Φτώχεια
2. Μηδενική Πείνα
3. Καλή υγεία και Ευημερία
4. Ποιοτική Εκπαίδευση
5. Ισότητα των φύλων
6. Καθαρό νερό και αποχέτευση
7. Φτηνή και καθαρή Ενέργεια
8. Αξιοπρεπής Εργασία και Οικονομική Ανάπτυξη
9. Βιομηχανία Καινοτομία και Υποδομές
10. Λιγότερες Ανισότητες
11. Βιώσιμες Πόλεις και Κοινότητες
12. Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή
13. Δράση για το Κλίμα
14. Ζωή στο νερό
15. Ζωή στη στεριά
16. Ειρήνη Δικαιοσύνη και ισχυροί Θεσμοί
17. Συνεργασία για τους στόχους

Το 1921 συμπληρώθηκαν έξι χρόνια από την υιοθέτηση των 17 Πυλώνων της ΣΒΑ και απομένουν ακόμα εννιά για την επίτευξή των στόχων που έθεσε ο ΟΗΕ. Γι’ αυτό ο Οργανισμός πιέζει τα κράτη μέλη να επιταχύνουν τις δράσεις τους για να πετύχουν τους στόχους που απαιτεί ο ΟΗΕ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη μέχρι το 2030.

Μέσα στα πλαίσια αυτής της προσπάθειας το Γραφείο Επιτρόπου Εθελοντισμού και η Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης, στην Κύπρο, διοργάνωσαν το Δεκέμβριο του 2021 συνέδριο με τίτλο «Πολίτες, Πολιτικοί, Πολιτικές: Η δύναμη της συνεργασίας για επίτευξη της Ατζέντας 2030», για να συζητήσουν και να αναπτύξουν τη σημασία των συνεργειών και της συνεργασίας μεταξύ της κυβέρνησης, του κοινοβουλίου, των κοινωνικών εταίρων και της κοινωνίας των πολιτών, ώστε να ενημερώσουν το κυπριακό κοινό για τους πυλώνες της δράσης αυτής και τα μέτρα που προωθεί η Κυβέρνηση για να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της Ατζέντας 2030 του ο ΟΗΕ.

Για να επιτευχθούν οι στόχοι αυτού του όραματος υψηλών απαιτήσεων, τονίσθηκε ότι επιβάλλεται και είναι απαραίτητη και η συνεργασία με τη
1. Κοινωνία των Πολιτών/Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και άτομα
2. Σχολεία/Πανεπιστήμια
3. Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης
4. Ιδιωτικός Τομέας
5. Ευρύτερος Δημόσιος Τομέας

Τα άτομα ή τα οργανωμένα σύνολα που εμπίπτουν στις πιο πάνω κατηγορίες, έχουν την ευκαιρία:
α) Να υιοθετήσουν έναν ή περισσότερους Στόχους, σε συνάφεια με τον τομέα ενασχόλησής τους
2) Να αναρτήσουν υφιστάμενες ή προγραμματισμένες δράσεις για τους Στόχους
3) Να λάβουν αναγνώριση για τις δράσεις τους ως Καλές Πρακτικές, καθώς και Πιστοποίηση για την ολοκλήρωση συγκεκριμένου/ων Στόχου/ων από πολυμερή Επιτροπή Ειδικών

Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου ο Επίτροπος του Πολίτη Παναγιώτης Σεντώνας και η κα Αραβέλλα Ζαχαρίου, επικεφαλής της επιτροπής για την αειφόρα ανάπτυξη, μίλησαν για τους στόχους του συνεδρίου αλλά και για το διεθνές και το ευρωπαϊκό πλαίσιο για τη Συμμετοχική Δημοκρατία, υπογραμμίζοντας πως οι αρχές της Συμμετοχικής Δημοκρατίας είναι ψηλά στην ατζέντα της ΕΕ.

Σε ό,τι αφορά το στόχο για την αύξηση της ενεργούς συμμετοχής των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και γενικότερα στα κοινά δρώμενα, ο κ. Σεντώνας ανέπτυξε τους τρεις άξονες, όπου βασίζονται οι δράσεις του Γραφείου του για εδραίωση της Συμμετοχικής Δημοκρατίας, ώστε σε συνεργασία με τους εταίρους του, να επιτευχθούν οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης. Συγκεκριμένα, ο κ. Σεντώνας τόνισε πως οι δράσεις του Γραφείου του εδράζονται στο πολιτικό πλαίσιο, στο νομοθετικό/θεσμικό πλαίσιο και στην καλλιέργεια της κουλτούρας ενεργού συμμετοχής. Για κάθε πυλώνα, είπε, έχουν προγραμματιστεί συγκεκριμένες δράσεις και ενέργειες. Στον πυλώνα του πολιτικού πλαισίου, σημαντική δράση αποτελεί η δημιουργία Στρατηγικής για την Ενεργό Πολιτότητα, καθώς κι η διοργάνωση του Φόρουμ για τη Δημοκρατία, την ερχόμενη άνοιξη. Στον πυλώνα του νομοθετικού πλαισίου, ο κ. Σεντώνας στάθηκε στον Περί Πρωτοβουλίας των Πολιτών Νόμο του 2017, που αποτελεί ένα σημαντικό νομοσχέδιο που θεσμοθετεί τη δυνατότητα των πολιτών να καταθέτουν θέματα ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου, μετά τη συλλογή αριθμού υπογραφών. Στον πυλώνα της καλλιέργειας κουλτούρας ενεργού συμμετοχής, ο κ. Σεντώνας σημείωσε πως, αρχές του 2022, θα λειτουργήσει το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Πολιτών, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Παράλληλα, θα υλοποιηθεί το Πρόγραμμα Καινοτομίας και Συμμετοχικής Δημοκρατίας, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Επίσης, το Γραφείο Επιτρόπου του Πολίτη θα είναι ο εθνικός συντονιστής για το Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας 2022.

Στο Συνέδριο μίλησε επίσης η Πρόεδρος της Βουλής Αννίτα Δημητρίου, που επεσήμανε ότι η υιοθέτηση των πολιτικών και η αειφόρος ανάπτυξη αποτελεί το πολυτιμότερο κληροδότημα που η κυπριακή πολιτεία καλείται να παραδώσει στην επόμενη γενιά για να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα των επόμενων γενεών. Η κα Δημητρίου ανέφερε πως η σημαντικότερη πρόκληση είναι η υπο-εκπροσώπηση των γυναικών, όπως και το θέμα της ισότητας των φύλων. «Αγωνιζόμαστε για την καλύτερη αντιπροσώπευση για την ορθότερη λήψη αποφάσεων. Στερεότυπα και αντιλήψεις που θα πρέπει να καταρριφθούν, είναι ζήτημα υψηλής προτεραιότητας για τη Βουλή.» Θα πρέπει, είπε, να υπάρχει συνεργασία με τους πολίτες, καθώς η ενεργός πολιτότητα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Συμμετοχικής Δημοκρατίας. Υπογράμμισε ακόμη, πως θα πρέπει να δημιουργηθούν περισσότερες πλατφόρμες επικοινωνίας με τους πολίτες, ενώ, μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας, οι πολίτες θα πρέπει να έχουν άμεση πρόσβαση για το τι γίνεται στη Βουλή και να λαμβάνουν άμεσα απαντήσεις.

Στην ομιλία του, ο Υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης τόνισε ότι οι πολιτικοί οφείλουν να παράγουν πολιτικές που αφορούν τους πολίτες. Υπογράμμισε πως η οικονομία πρέπει να είναι βιώσιμη και να καλύπτει τις ανάγκες του παρόντος, αλλά ταυτόχρονα να μη θέτει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα των μελλοντικών γενεών και να δίνει τη δυνατότητα, ώστε να καλύπτονται οι δικές τους ανάγκες. Ανέφερε πως τα αναπτυξιακά προγράμματα θα πρέπει να μεριμνούν και για τις μελλοντικές γενεές και να μην εξαντλούν τους υφιστάμενους πόρους τους, καλύπτοντας μόνο τις ανάγκες της υφιστάμενης γενεάς. Ως κυβέρνηση, ανέφερε ο κ. Πετρίδης, κάναμε αρκετή δουλειά, ώστε να συνδέσουμε απόλυτα τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ με τις πολιτικές του Ταμείου Ανάκαμψης. Πρόσθεσε πως οι Στόχοι καλύπτονται μέσα από τις «πολιτικές» και δράσεις που περιλαμβάνονται στον Κρατικό Προϋπολογισμό.

Για το πώς η «πολιτική» μπορεί να είναι επωφελής για την αειφορία της κοινωνίας και την ευημερία των πολιτών και πώς οι «πολιτικές» μπορούν να καταστούν αποτελεσματικές προς την κατεύθυνση της υιοθέτησης μοντέλων αειφορίας στην κοινωνία, μίλησαν επίσης οι Παναγιώτης Ζαφείρης – Πρύτανης του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου, Δρ Αντρέας Ασσιώτης – Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου και Πρόεδρος της Καθοδηγητικής Επιτροπής Μακροπρόθεσμης Στρατηγικής για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη της Κυπριακής Οικονομίας και ο Δρ Νικόλας Κυριακίδης - Ιδρυτής του Cyprus Forum.

Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου τονίσθηκε επίσης από τον Υπουργό Παιδείας Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Πρόδρομο Προδρόμου ότι «Η επίτευξη των Στόχων της Παγκόσμιας Ατζέντας 2030 συνδέεται άμεσα με το είδος και το περιεχόμενο της εκπαίδευσης και η Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη επικεντρώνεται στο πώς θα διδάξουμε τους ανθρώπους να προσανατολίσουν τη συμπεριφορά τους προς την κατεύθυνση της υιοθέτησης αειφόρων συνθηκών ζωής». Υπογράμμισε επίσης πως η Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη αποτελεί το είδος της εκπαίδευσης που θα ενισχύσει τους πολίτες να είναι υπεύθυνοι για τη δημιουργία του μέλλοντος που αυτοί θέλουν να έχουν και ότι αποτελεί την ευκαιρία για να μετασχηματίσουμε τη μάθηση και τις διδακτικές μας προσεγγίσεις προς τη δράση και τη συμμετοχή, καθώς και για να προσανατολίσουμε τα εκπαιδευτικά μας συστήματα προς ένα νέο σύστημα αξιών. .

Για τον ρόλο της παιδείας στη διαμόρφωση των ενεργών πολιτών του αύριο και για το πώς οι καθημερινές επιλογές μας μπορούν να συμβάλουν σε έναν καλύτερο κόσμο αναφέρθηκαν επίσης οι Κωνσταντίνος Φελλάς - Ανώτερος Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Νατάσα Φρειδερίκου - Πρόεδρος του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου Frederick, Δρ Άντρη Ανδρονίκου - Επιστημονική Διευθύντρια του Συνδέσμου Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Βίας στην Οικογένεια και Σουσάνα Ελίσα Παύλου – Διευθύντρια του Μεσογειακού Ινστιτούτου Μελετών Κοινωνικού Φύλου.

Στο Συνέδριο μίλησε και ο Υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής Κυριάκος Κόκκινος που τόνισε πως ο ρόλος της τεχνολογίας είναι οριζόντιος και καλύπτει όλους τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης και το ζητούμενο είναι ένα νέο βιώσιμο λειτουργικό μοντέλο για την Κύπρο. Πρόσθεσε πως η τεχνολογία και η έρευνα παρέχουν λύσεις για αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ενώ μέσα από την αξιοποίηση της έρευνας και της καινοτομίας υπάρχει η δυνατότητα δημιουργίας βιώσιμων και ανθεκτικών υποδομών. Το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, σημείωσε ο κ. Κόκκινος, περιλαμβάνει €282εκ. για ψηφιακό μετασχηματισμό και €80εκ. για την καινοτόμο επιχειρηματικότητα.

Για τη σημασία των πράσινων και ψηφιακών ικανοτήτων και για τους σχεδιασμούς που έχουν προωθηθεί σε εθνικό επίπεδο προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς και για το ρόλο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης για την προώθηση των στόχων της αειφορίας, αναφέρθηκαν επίσης οι Ανδρέας Βύρας - Δήμαρχος Λάρνακας και Πρόεδρος της Ένωσης Δήμων Κύπρου, Κυριάκος Παρπούνας - Διευθύνων Σύμβουλος του PSC και Sustainability Leader της Grant Thornton και Έλλη Ιωαννίδου - Πρόεδρος του CSR Cyprus και Διευθύντρια Εταιρικής Υπευθυνότητας της Τράπεζας Κύπρου.

Αναμφίβολα το συνέδριο ενημέρωσε τους συμμετέχοντες για τα μέτρα που προωθεί ο ΟΗΕ αλλά και στα μέτρα που προτίθεται να λάβει η Κύπρος για επίτευξη των στόχων της Ατζέντα 2030. Εμείς, οι πολίτηδες και οι πολίτες, θα παρακολουθούμε, θα αξιολογούμε, θα σχολιάζουμε την πρόοδο και θα πιέζουμε για αλλαγές που θα δημοσιεύονται στην εφημερίδα «η άποψη μας».