Το ίδρυμα ΦΗΜΟΝΟΗ χαιρετίζει με ικανοποίηση την προσπάθεια που καταβάλλει η Κυβέρνηση για φορολογική μεταρρύθμιση και την αναφορά της στη δικαιότερη κατανομή του εθνικού πλούτου, κάτι που το ίδρυμα ΦΗΜΟΝΟΗ προωθεί και μέσω του έμφυλου προϋπολογισμού. Αναμφίβολα, η έμμεση και η άμεση φορολογία ανάλογα με τον τρόπο που επιβάλλεται επηρεάζει ποικιλοτρόπως, κάποτε θετικά και κάποτε αρνητικά τις ομάδες του πληθυσμού. Μέσα από έρευνες διαπιστώθηκε επίσης ότι μέχρι σήμερα το φορολογικό σύστημα δεν έδωσε την απαιτούμενη προσοχή στον τρόπο που μια φορολογική μεταρρύθμιση επηρεάζει έμμεσα ή άμεσα τις ομάδες πληθυσμού στα κατώτερα στρώματα της κοινωνίας και κυρίως τις γυναίκες.

Επειδή το φορολογικό σύστημα είναι άμεσα συνδεδεμένο με τον έμφυλο προϋπολογισμό, τη δικαιότερη κατανομή των δημόσιων πόρων, την αποτελεσματικότερη και δικαιότερη φορολογία και επειδή οι αυξομειώσεις του, όταν δεν βασίζονται σε σωστά στατιστικά στοιχεία, έρευνες, σε βάθος ανάλυση και αξιολόγηση αποτελεσμάτων, μπορούν να οδηγήσουν σε λανθασμένες αποφάσεις και σε αύξηση, η μείωση φόρου, που αρκετές φορές επιδρούν αρνητικά στις διάφορες ομάδες του πληθυσμού και κυρίως στις γυναίκες, το Ίδρυμα ΦΗΜΟΝΟΗ ετοίμασε και έστειλε έγγραφο για να υπογραμμίσει τα σημεία που πιστεύουμε ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη όταν θα ετοιμάζεται αυτή η μεταρρύθμιση.

Παρά το γεγονός ότι προσκληθήκαμε στο Προεδρικό για να ενημερωθούμε για τα νέα μέτρα και παρά το γεγονός ότι το Ίδρυμα ΦΗΜΟΝΟΉ πήρε το λόγο για να υπερασπιστεί το γυναικείο πληθυσμό, ο Υπουργός Οικονομικών δεν μας προσκάλεσε στη συνάντηση που έγινε αργότερα για να εκφραστούν απόψεις για τις νέες μεταρρυθμίσεις που προωθούνται. Το Ιδρυμα ΦΗΜΟΝΟΗ έστειλε επίσης επιστολή στον Υπουργό Οικονομικών για να διαμαρτυρηθεί διότι δεν κλήθηκε να εκφράσει απόψεις προσωπικά, όπως έγινε με άλλες συνδικαλιστικές και επαγγελματικές οργανώσεις.

Οι προτάσεις του ιδρύματος ΦΗΜΟΝΟΗ για τη φορολογική μεταρρύθμιση

Λαμβάνοντάς υπόψη ότι το φορολογικό σύστημα δεν είναι δίκαιο για όλους, υπογραμμίζουμε ότι είναι διπλά άδικο για τις γυναίκες διότι δεν λαμβάνει υπόψη τις ειδικές ανάγκες τους. Για να διορθωθεί θα πρέπει να προωθηθεί

1. Ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου σε όλο το φορολογικό σύστημα, όπου η κάθε παράγραφος θα πρέπει να εξετάζεται και από το φακό της διάστασης του φύλου για να γίνονται οι κατάλληλες διορθώσεις, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία. Θα πρέπει δηλαδή να ρωτούμε ποιος ο στόχος αυτής της συγκεκριμένης φορολογίας, πως επηρεάζει τις γυναίκες και τους άνδρες σε όλα τα στάδια της ζωής τους και της περιοχής που ζουν, ποιους ευεργετεί, πως επηρεάζει τις χαμηλά αμειβόμενες ομάδες, πως επηρεάζει την υγεία των πολιτών, πως επηρεάζει την κοινωνία γενικά, και πως επηρεάζει την ανάπτυξη. Γνωρίζουμε ότι αυτό δεν είναι δυνατό να γίνει τώρα, αλλά θα ήταν καλό να αρχίσει η προσπάθεια της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου στο φορολογικό σύστημα δεδομένου ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αλλά και η Κύπρος είναι δεσμευμένοι, με υπογραφή συμβάσεων και άλλων δεσμεύσεων, να προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις, που να λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες των φύλων σε όλα τα στάδια της ζωής τους
2. Διεύρυνση της φορολογικής βάσης, ώστε να επιτρέψει στην κυβέρνηση να αυξήσει τα έσοδα της με χαμηλότερους συντελεστές
3. Eνίσχυση της απασχόλησης
4. Aύξηση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας σύμφωνα με τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα
5. Προώθηση της καινοτομίας και της πράσινης μετάβασης
6. Εξασφάλιση δίκαιης κατανομής φορολογικών βαρών μέσω ενός απλοποιημένου συστήματος που μειώνει το διοικητικό κόστος
7. Εξέταση φορολογίας ατόμων με ετήσιο εισόδημα άνω του 1 000 000
8. Σχεδιασμό φορολογικών προγραμμάτων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης
9. Να εξετασθεί πως η κοινή μεταφορά φόρου για προσωπικό φόρο εισοδήματος επηρεάζει την οικογένεια και να ληφθεί υπόψη ότι το οικογενειακό εισόδημα δεν κατανέμεται πάντοτε με δίκαιο τρόπο μέσα στην οικογένεια
10. Φορολογικές δαπάνες μεροληπτές για το φύλο στο προσωπικό φόρο εισοδήματος
11. Διατάξεις παιδικής μέριμνας στο προσωπικό φόρο εισοδήματος
12. Να εξετασθεί κατά πόσο τα φορολογικά κίνητρα που δίδει η κυβέρνηση σε ξένους επενδυτές για σκοπούς ανάπτυξης συμβάλλουν πράγματι στην ανάπτυξη, όπως φορολογικά κίνητρα για απόκτηση ακινήτων. Το κίνητρο αυτό επιφανειακά φαίνεται να βοηθά την οικονομία αλλά πρέπει να ερευνηθεί σε βάθος για να δούμε που πηγαίνουν τα λεφτά που αποφέρει αυτό το κίνητρο(στους λογαριασμούς των κατασκευαστικών εταιρειών στο εξωτερικό, στους ξένους εργάτες, πως επωφελείται η κοινωνία και η οικονομία κλπ)
13. Να εξετασθεί πόσα έσοδα από φόρους χάνονται λόγω του παρόντος συστήματος, λόγω φοροδιαφυγής, σπατάλης και λανθασμένων φορολογικών κίνητρων
14. Οι νόμοι που αφορούν το φορολογικό σύστημα να είναι πιο ξεκάθαροι για να είναι πιο κατανοητοί στους πολίτες
15. Να αλλάξει η ισορροπία μεταξύ άμεσης και έμμεσης φορολογίας, υπέρ της άμεσης φορολογίας, διότι αυτό θα συμβάλει πιο αποτελεσματικά στην ισότητα των φύλων. (λόγω του ότι οι γυναίκες είναι υπεύθυνες για τον προϋπολογισμό της οικογένειας, επιβαρύνονται από την έμμεση φορολογία )
16. Να εξετάσουμε την άμεση και έμμεση φορολογία για να δούμε πόσα πληρώνουν οι άνδρες και πόσα οι γυναίκες και πόσο αυτό επηρεάζει τους ρόλους τους και τη ζωή τους
17. Να εξετασθεί το θέμα της έμμεσης φορολογίας όπου όλες/οι πληρώνουν το ίδιο άσχετα με τα εισοδήματα τους
18. Να ληφθεί υπόψη ο ροζ φόρος στο ΦΠΑ που επηρεάζει κυρίως τις γυναίκες
19. Να εξετάσουμε τα «τέλη χρήσης» που επιβάλλει η κυβέρνηση και τα οποία μπορεί να επηρεάσουν ιδιαίτερα τις άπορες γυναίκες και κορίτσια
20. Να εξετασθεί πως επηρεάζει το φορολογικό σύστημα την απλήρωτη εργασία των γυναικών και πως επηρεάζει τις συντάξεις τους
21. Να εξετασθεί πως η γραμμή του προϋπολογισμού θα ευεργετήσει τις ευάλωτες ομάδες(η ομάδα φροντίδας των γερόντων πέφτει στους ώμους των γυναικών)
22. Να εξετασθεί πως επηρεάζει η φορολογία τις γυναίκες (πχ όταν ένα μέτρο αφορά φορολογικές ελαφρύνσεις για υψηλά αμειβόμενους, και στην ομάδα αυτή δεν υπάρχουν γυναίκες). Τέτοιες ελαφρύνσεις συμβάλλουν στην μείωση των κρατικών πόρων και επηρεάζουν αρνητικά τις υπηρεσίες μέριμνας και υγείας που συνήθως επηρεάζονται από τις αποκοπές
23. Να εξετασθεί πως θα επηρεάσει τις γυναίκες η αύξηση του φορολογικού ορίου στα 23.000 ευρώ ( το αφορολόγητο ποσό που εγκρίθηκε τελικά είναι 20 500). Το μέτρο αυτό αν και ευεργετεί τους κατώτερα αμειβόμενους, θα τους δημιουργήσει πρόβλημα όταν αφυπηρετήσουν. Η εισήγηση είναι να προχωρήσει η Κυβέρνηση με αυτό αλλά ταυτόχρονα πρέπει να πάρει και διορθωτικά μέτρα που να βοηθούν τα άτομα με χαμηλές συντάξεις
24. Να εξετασθούν σε βάθος και με προσοχή όλα τα μέτρα που αφορούν τη φορολογία των προϊόντων που χρησιμοποιούν οι γυναίκες, γνωστά ως «ροζ προϊόντα» διότι από έρευνα που έγινε διαφάνηκε ότι τα προϊόντα που χρησιμοποιούν οι γυναίκες είναι πιο ακριβά
25. Να εξετασθεί πως η φορολογία επηρεάζει την υγεία( η μείωση φόρου στον καφέ και στη ζάχαρη πιστεύουμε ότι δεν ωφέλησε τα νοικοκυριά. Επιπλέον στο εξωτερικό για λόγους υγείας τα κράτη αυξάνουν το φόρο στη ζάχαρη)

Αυτές είναι οι πρώτες εισηγήσεις που προτάθηκαν στις 2 Φεβρουαρίου 2025.

Τhe foundation FIMONOI has sent its proposal for the tax reform and expresses its disappointment because the Minister of finance did not invite them at the meeting that discussed the reform with the Unions and other professional organizations.