Το Ίδρυμα ΦΗΜΟΝΟΗ  είχε συνάντηση με την Υπουργό Παιδείας για να συζητήσει σειρά θεμάτων που σχετίζονται με την μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος, την πάταξη της διαφθοράς την ισότητα και προληπτικά μέτρα κατά της βίας στην οικογένεια. Συγκεκριμένα συζήτησε τα πιο κάτω θέματα

1. Ισότητα των φύλων

Το θέμα αυτό συζητείται πλέον πλατιά, έχουν παρθεί κάποια μέτρα αλλά δεν βλέπουμε ουσιαστικά αποτελέσματα. Ζητούμε να περάσουμε από τα λόγια στην πράξη και αυτό δε γίνεται μόνο με το να διδάσκουμε την ισότητα, αλλά να διαθέτουμε και πόρους για δράσεις. Εδώ και χρόνια ζητούμε να αρχίσουμε από μικρά βήματα όπως εκλογή δυο συμπροέδρων στην κάθε τάξη για να μάθουν τα δυο φύλα να συνεργάζονται και να καλλιεργηθεί ο σεβασμός μεταξύ των δύο φύλων μέσα από κοινές δραστηριότητες, συνεργασίες και μέτρα που να μπορούν να αξιολογηθούν. Να υπογραμμίζεται η ανάγκη συνεργασίας και οι σημαντικές ιδιαιτερότητες των δύο φύλων και όχι το κλίμα μίσους. Ένα τέτοιο μέτρο άρχισαν να προωθούν και οι παγκόσμιοι οργανισμοί και το είδαμε και στους Ολυμπιακούς αγώνες. Ζητούμε

- Σύσταση επιτροπής για ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου σε όλους τους τομείς

- έμπρακτη εφαρμογή του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

- εκλογή συμπροέδρων (μαθητή/ μαθήτριας) στα μαθητικά συμβούλια των τάξεων

2. Πρόληψη της βίας στην οικογένεια

Το θέμα αυτό είναι πολύ σοβαρό. Μετά από πολλούς αγώνες η Πολιτεία πείσθηκε να προωθήσει μέτρα για την αντιμετώπιση του. Σε ότι όμως αφορά την πρόληψη το θέμα υστερεί. Όλοι  μιλούν για πάταξη της βίας στην οικογένεια αλλά δεν γνωρίζουν πως ξεκίνησε και αντί να κτυπήσουν το πρόβλημα στη ρίζα του που είναι οι πατριαρχικοί θεσμοί, στρέφονται εναντίον των ανδρών που το σύστημα τους έδωσε το δικαίωμα να ασκούν βία. Μας θλίβει ο τρόπος που αντιμετωπίζεται το θέμα από ομάδα ατόμων, που αντί να κτυπήσουν τη ρίζα του προβλήματος που είναι το πατριαρχικό σύστημα και οι θεσμοί του, περιορίζονται στο να κτυπούν μόνο το ανδρικό φύλο, που εκμεταλλεύεται τα δικαιώματα που του έδωσε το σύστημα. Αυτό δημιουργεί εντάσεις και όπως βλέπουμε δεν βοηθά στην πάταξη της βίας.

Για να αντιμετωπισθεί πρέπει να γίνει ένα ολοκληρωμένο προληπτικό πρόγραμμα δράσης αλλά κυρίως να εκπαιδευθούν οι εκπαιδευτικοί για να γνωρίζουν πως να το αντιμετωπίζουν στη ρίζα του ώστε να μπορέσουν να βοηθήσουν στην πρόληψη του.

Το Ίδρυμα ΦΗΜΟΝΟΗ εντόπισε αυτό το κενό και συνέβαλε στην ετοιμασία του βιβλίου «Βία στην οικογένεια» και δώρισε μάλιστα και 150 αντίτυπα αξίας πέραν των 5000 ευρώ σε βιβλιοθήκες δημοτικών σχολείων.

Ζητούμε από το Υπουργείο

- να προωθήσει εκπαιδευτικά σεμινάρια για εκπαιδευτικούς ώστε να γνωρίσουν καλύτερα το θέμα

- να αγοράσει από το ίδρυμα το βιβλίο για τις βιβλιοθήκες όλων των σχολείων, διότι το βιβλίο συμπεριλαμβάνει όλα όσα χρειάζονται να γνωρίζουν για τη βία συμπεριλαμβανομένου και τρόπων για την επίλυση του.

3. Πάταξη της Διαφθοράς.

Το θέμα της διαφθοράς είναι ένα μεγάλο πρόβλημα διότι λόγω διαφθοράς χάνονται πολλά λεφτά και κρατικοί πόροι που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη και την ανακούφιση των ατόμων με χαμηλό εισόδημα και άλλα κοινωφελή έργα. Γνωρίζουμε ότι το Υπουργείο προωθεί εκπαιδευτικά σεμινάρια για τους εκπαιδευτικούς και όπως πληροφορηθήκαμε από τα μέσα επικοινωνίας, έκαμε και μια χαρτογράφηση. Τα μέτρα αυτά δεν είναι ακόμα γνωστά και εμείς που ασχολούμαστε για χρόνια με το θέμα αυτό θέλουμε να τα γνωρίζουμε και να παρακολουθούμε την εξέλιξη. Το Ίδρυμα ΦΗΜΟΝΟΗ έστειλε ερωτηματολόγιο και ζήτησε από το Υπουργείο να μας ενημερώσει τι ακριβώς κάνει με το θέμα αυτό.

Σχετικά με το θέμα της διαφθοράς θέλουμε να αναφέρουμε επίσης ότι τα εκπαιδευτικά σεμινάρια που άρχισαν, γίνονται σε εθελοντική βάση. Αυτό πρέπει να αλλάξει. Το θέμα της διαφθοράς είναι πολύ σοβαρό και πρέπει η εκπαίδευση να γίνεται σε υποχρεωτική βάση. Επίσης ο τρόπος που γίνονται τα σεμινάρια, μέσω διαδιχτύου, αν και ενημερώνει τις/τους συμμετέχοντες δεν μπορεί να θεωρηθεί ικανοποιητικός. Είχα την ευκαιρία, ανάφερε η κ Πύργου, να παρακολουθήσω τα σεμινάρια αυτά, κατόπιν πρόσκληση του κ Στυλιανού και έχω να προσθέσω ότι αν και το υλικό και η διδασκαλία ήταν πάρα πολύ καλή, λόγω του μεγάλου αριθμού ατόμων και της απόστασης, πιστεύω ότι οι συμμετέχοντες χρειάζονται περισσότερη εκπαίδευση για να μπορέσουν να βοηθήσουν. Επίσης μέσα από τα σεμινάρια αυτά παρατηρήσαμε ότι η γνώση των δασκάλων σε αυτό το θέμα είναι από καθόλου σε πολύ περιορισμένη. Παρατηρήσαμε επίσης ότι κάποια σχολεία άρχισαν να προωθούν κάποιες δράσεις όμως άλλα αντιμετωπίζουν προβλήματα. Προτείνουμε

- Υποχρεωτική εκπαίδευση όλων των εκπαιδευτικών

- Ετήσιο σεμινάριο πριν αρχίσουν τα μαθήματα για συζήτηση του θέματος και ανταλλαγή απόψεων. Κατά τη διάρκεια των σεμιναρίων ακούσθηκαν κάποιες ενδιαφέρουσες προτάσεις αλλά οι εκπαιδευτικοί εξέφρασαν και την άποψη ότι δεν έχουν πάντα την στήριξη για να προωθήσουν μέτρα.

- Ενδυνάμωση των δασκάλων μέσα από μικρές επαρχιακές συναντήσεις για να ανταλλάσσουν απόψεις για επίλυση προβλημάτων

- Ενδυνάμωση των μαθητριών/ων μέσα από πρακτικές

- Κώδικα συμπεριφοράς για λειτουργούς, εκπαιδευτικούς,  γονείς και μαθητές για να αποφεύγονται συγκρούσεις στα σχολεία

- Εκπαίδευση εκπαιδευτικών πως να αντιμετωπίζουν υβριστικές και βίαιες συμπεριφορές από μαθητές

- Ετοιμασία βιβλιαρίου για όλους τους εκπαιδευτικούς σχετικά με το τι είναι διαφθορά και πως την αντιμετωπίζουμε. Το ίδρυμα ΦΗΜΟΝΟΗ προσπαθεί να εξασφαλίσει πόρους για την ετοιμασία του

- Σύσταση ομάδας για αντιμετώπιση της διαφθοράς και προστασίας πληροφοριοδοτών. Τα άτομα αυτά πρέπει να εκπαιδευθούν

4. Εμφυλος προϋπολογισμός

Το 2022 το ίδρυμα ΦΗΜΟΝΟΗ εντόπισε αρκετά προβλήματα που σχετίζονται με χρηματοδοτήσεις και χορηγίες μη-κυβερνητικών οργανώσεων. Για να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα αυτά άρχισε μια εκστρατεία και το 2023 ιδρύθηκε η Κυπριακή Πλατφόρμα Ενσωμάτωσης έμφυλου προϋπολογισμού, στην οποία συμμετέχουν 5 πανεπιστήμια και 450 οργανώσεις. Η πλατφόρμα ζητά μεταρρύθμιση του κρατικού προϋπολογισμού ώστε να έχουμε ένα πιο αποτελεσματικό και πιο δίκαιο προϋπολογισμό.

Στο παρόν στάδιο βρισκόμαστε σε επαφή με το Υπουργείο Οικονομικών που μας ενημέρωσε ότι δεν αντιτίθεται στην εκπαίδευση και  ότι το κάθε υπουργείο έχει οικονομικούς πόρους για να διαθέσει για την εκπαίδευση

Για να προχωρήσει η μεταρρύθμιση πρέπει όλα τα υπουργεία να εκπαιδεύσουν τα άτομα που ασχολούνται με τον προϋπολογισμό του Υπουργείου τους, ώστε να μπορούν να εντοπίζουν ανισότητες και άλλα προβλήματα για να διορθώνονται.

Η μεταρρύθμιση αυτή θα γίνει σταδιακά. Στο παρόν στάδιο έχουμε εντοπίσει κάποιους τομείς από όπου θέλουμε να αρχίσουμε. Ένας από αυτούς είναι ο ΚΟΑ.

Ζητούμε να μας βοηθήσετε να κάνουμε ένα πιλοτικό πρόγραμμα ώστε να μπορέσουμε να αρχίσουμε. Ο λόγος που τον επιλέξαμε είναι διότι εντοπίσαμε ανισότητες αλλά και αδιαφάνεια και διαφθορά.

5. Θέματα νεολαίας

Το ίδρυμα θέλει να δώσει έμφαση στην επιμόρφωση των νέων και στο παρελθόν αλλά και σήμερα ασχοληθήκαμε με θέματα των νέων. Γενικά μέσα από μια επισκόπηση εντοπίσαμε ότι οι νέοι παραμένουν στο περιθώριο και σπανίως εμπλέκονται σε συζητήσεις που τους αφορούν. Επειδή δεν εμπλέκονται πιστεύουν ότι τίποτε δεν γίνεται και γι΄ αυτό  αδιαφορούν. Ζητούμε

- Εμπλοκή των νέων στη λήψη αποφάσεων σε θέματα που τους αφορούν. Ίσως θα πρέπει να γίνονται ανοικτές διαβουλεύσεις και όχι μόνο να καλούνται οι οργανώσεις τους, που όπως γνωρίζετε ανήκουν σε διάφορα κόμματα και μιλούν τη γλώσσα των κομμάτων. Γενικά οι νέοι πιστεύουν ότι δεν λαμβάνονται υπόψη οι απόψεις τους και δεν ενδιαφέρονται. Ζητούμε να γίνουν

- Συζητήσεις σε θέματα ισότητας, βίας στην οικογένεια, διαφθορά, πως να δημιουργήσουν τη δική τους επιχείρηση, σχέσεις μεταξύ των δύο φύλων, και η σημασία των ορίων μέσα σε μια σχέση

- Κίνητρα για τους νέους και ενδυνάμωση τους. Οι οργανώσεις των νέων αντιμετωπίζουν προβλήματα κυρίως οικονομικά και δυσλειτουργούν. Θα πρέπει να βοηθηθούν οικονομικά για να αναπτύξουν εθελοντικές δραστηριότητες. Από ότι πληροφορήθηκα από το Συμβούλιο νεολαίας, πολλές οργανώσεις δεν λειτουργούν λόγω των μέτρων που προβλέπουν οι νόμοι, διότι κανένας δεν φαίνεται να τους βοηθά να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα αυτά που είναι οικονομικά. Ζητούμε:

- να αλλάξουν οι κανονισμοί που παρεμποδίζουν την πρόοδο

- να προωθηθεί και να καλλιεργηθεί ο θεσμός του εθελοντισμού μέσα από τα σχολεία

- να επεξηγηθεί ο σημαντικός ρόλος της συμμετοχής σε εθελοντικές δράσεις και να δοθούν κίνητρα, όπως να υπολογίζεται η προσφορά τους, στη βαθμολογία και να ορισθεί μια εβδομάδα κάθε χρόνο για υποχρεωτική εθελοντική βοήθεια. Να ενθαρρυνθούν να οργανώσουν δικά τους προγράμματα και όχι απλά να συμμετέχουν σε προγράμματα που αποφασίζονται από εκπαιδευτικούς

- να διοργανώνεται κάθε χρόνο ένα συνέδριο για να ενημερώνονται οι γονείς για το ρόλο της ανάμειξης των παιδιών σε εθελοντικές εργασίες και οργανώσεις και τα ωφελήματα που προκύπτουν

- να καλλιεργηθεί η εθελοντική προσφορά και η [ροσφορά των πολιτών στο κράτος, διότι σήμερα οι πολίτες τείνουν μόνο να ζητούν χωρίς να δίδουν

6. Μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση.

Γνωρίζουμε ότι φέτος έχει γίνει μια μεταρρύθμιση στην παιδεία αλλά δεν γνωρίζουμε λεπτομέρειες. Σε συνάντηση που είχαμε με τον Υπουργό Παιδείας παλαιότερα, ζητήσαμε σαν μη-κυβερνητική οργάνωση, που ασχολείται με τη νεολαία, να συμμετέχουμε στη διαδικασία για να προσφέρουμε και να είμαστε και ενημερωμένες. Μας είχε αναφερθεί ότι υπάρχουν διάφορες επιτροπές που χειρίζονται διάφορα θέματα και ζητήσαμε να τις καλέσει όλες για να δούμε τι θέματα εξετάζονται ώστε να μην γίνεται διπλή εργασία και ταυτόχρονα να υπάρχει και ένας συντονισμός. Όπως γνωρίζετε η ΕΕ δίδει μεγάλη έμφαση στη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στη λήψη αποφάσεων και ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης υπογράμμισε ότι θα ενθαρρύνει αυτήν τη συμμετοχή τους στη συζήτηση και λήψη αποφάσεων. Περιμένουμε να γίνει και αυτό. Ζητούμε

- να προωθηθεί ένα εκπαιδευτικό σύστημα που να ενδυναμώνει τους νέους, να τους ενθαρρύνει να εκφράζουν τις απόψεις τους, να καλλιεργεί την κριτική σκέψη και την ανάλυση πληροφοριών, να προωθεί την θετική κριτική κ και να μην καταδικάζει τα αξιέπαινα λάθη, που γίνονται όταν δοκιμάζονται αλλαγές.